Overweging van Corinne van Nistelrooij OP op de zondag van de 2e advent, 8 dec 2024
Lezingen: 1 Samuel 1, 8 – 20 en Lucas 1, 18 - 25
Lees of print je de overweging liever als PDF? Die vind je hier.
Hier vind je andere overwegingen (en hier de overwegingen tot april 2023).
Overweging
U heeft ‘m vast wel eens gekocht of cadeau gekregen; zo’n grote, droge amaryllisbol. Ik heb er hier een! Het is een beetje onooglijke bol, eigenlijk met nogal een armzalig uiterlijk. Schilferig, bruin, beetje log ook wel. Als je de bol in de hand houdt denk je dat hij dor en droog is. Hij ziet er niet uit als iets waar je blij van zou kunnen worden. En al helemaal niet iets dat tot leven zou kunnen komen.
Zo kunnen ook wij ons soms voelen; dicht, gesloten, in onszelf gekeerd, onvruchtbaar. Zo kunnen mensen om ons heen zich voelen; zonder energie, verlaten, neerslachtig.
Zo zien we soms de wereld om ons heen; onze zorgen om het klimaat en het geweld in de wereld worden als dorre bladeren door een gure wind om ons heen geblazen.
Over dorre bladeren gesproken, mijn man zegt altijd: “laat die dorre bladeren maar liggen joh, het is goed voor de grond, over een poosje zorgen ze voor gratis compost”. En dat is ook zo! Maar dorre tijden uithouden, je onvruchtbaar voelen, niet geïnspireerd je weg zoeken, trappend tegen de wind in, dát valt niet mee. Dan wil je die dorre bladeren niet laten liggen, dan wil je dat ze opgeruimd worden. En het liefst door iemand anders! Maar zo werkt het niet, we zullen zelf iets moeten doen.
Zo ook in de dagen dat de evangelist Lucas zijn evangelie schreef. Er was in die dagen een groot verlangen naar troost. Mensen hoopten, haast tegen beter weten in, op een ándere toekomst.
Een toekomst van Godswege: gerechtigheid, ondanks de heersende goddeloosheid en de kilte. En dan gaat Lucas aan de slag en schrijft hij het verhaal van de oude priester Zacharias en zijn vrouw Elisabeth. Biologisch zijn ze niet in staat om nog een kind voort te brengen. Maar ondanks dat verricht Zacharias toch zijn tempeldienst. Hij moest daar die dag het geuroffer binnen brengen.
De rook en de geur, die van het reukofferaltaar opstegen, waren een symbool van de gebeden van het volk tot God. En dus ook van het persoonlijke gebed van Zacharias en zijn vrouw.
En juist op dat moment ontmoet Zacharias een engel die hem een zoon belooft. Als Zacharias die boodschap krijgt gelooft hij zijn oren niet. Een kind! Dat is bóven verwachting! Hij wordt sprakeloos, is met stomheid geslagen. Zacharias staat voor de man die niet meer gelooft in de toekomst, geen visioen meer voor zich ziet. Hij heeft weinig of niets meer te zeggen, zoals ook wij soms niet meer weten wat te zeggen bij al het leed in de wereld. Maar ondanks het niet-spreken van Zacharias gaat het visioen door. Lucas laat zien dat God tegen alle weerbarstige, dwarse krachten in, toekomst wil voor kleine mensen.
Daarnaast ligt vandaag het parallelle verhaal van Hanna. Ze stort in tranen haar hart uit bij God en vertelt aan de Eeuwige al biddend over haar verdriet en haar verlangen naar een kind. Maar zoals iedere crisis openingen kent van hoop en nieuwe kansen, zo keert ook bij Hanna de situatie. De hogepriester Eli ziet haar aan, eerst niet begrijpend wat hij ziet en hoort. Maar dan…. haar verdriet werkelijk aanziende, stelt hij haar gerust. En ook zij mag uitzien naar een kind. Boven verwachting!
Beide verhalen hebben de kern in zich van de komst van een geweldig geloofs-geheim; het zijn beiden verhalen met toekomst, toekomst ten aanzien van de mogelijkheid tot vruchtbaar leven, van ménswording. Menswording met alle beperkingen en mogelijkheden die erbij horen. Menswording ondanks ouderdom, ziekte of teleurstellingen. Want op het pad van gedeeld verdriet en oprecht verlangen bevindt zich een open plek: daar ontmoet de Eeuwige ons graag. En biedt Hij ons toekomst: boven verwachting!
Om vruchtbaar te worden is het nodig dat de mens God in zich ontvangt. In gebed, in de stilte, in de natuur, in muziek…
Wij allemaal zijn bij tijd en wijle ónvruchtbaar. Dan zijn we te druk, teveel aan onszelf gebonden met meningen en oordelen. Dan willen we controle en hebben we geen vertrouwen in God, in de ander of in onszelf. Maar als we proberen vrij en open te zijn, als we egoloos oefenen in geduld en respect, en we de tijd nemen voor rust en nuance, dan worden we vruchtbaar. In de zin van: voortdurend God en onszelf nabij. Dán worden we ontvankelijk en kan God in ons geboren worden.
De advent is een tijd om hoopvol, en in alle stilte, de komst van de Eeuwige te verwachten. En daar hebben we alle reden toe. De Schrift vertelt het ons, de natuur doet het ons voor. Denk maar aan die amaryllisbol! Want natuurlijk weten we allemaal dat die dorre amaryllisbol een prachtige winterbloeier is. Het is de adventsbloem bij uitstek, want over een paar weken komen er grote, indrukwekkende bloemen tevoorschijn.
Maar nu nog niet, en dat is ook niet erg. De dorre bladeren in ons leven horen er bij en mogen ook gerust nog even blijven liggen. Toch hoop en bid ik dat er in ieders leven zo nu en dan wél mooie bloemen opkomen. En dan ook graag met een beetje hemelse dauw erbij… Want dan groeien die bloemen, ook in de wintertijd, vast net zo mooi als die amaryllis doen zal!
